PETYCJA W OBRONIE POLSKIEJ SZKOŁY NA LITWIE

Minister Spraw Zagranicznych

Radosław Sikorski

Szanowny Panie Ministrze,

Zwracamy się do Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP o podjęcie natychmiastowych działań dyplomatycznych i politycznych w sprawie decyzji władz litewskich o likwidacji Gimnazjum im. Longina Komołowskiego w Połukniu, jednej z najważniejszych polskich szkół na Wileńszczyźnie. Przypominamy, że ochrona szkolnictwa mniejszości narodowych wynika również z zobowiązań międzynarodowych Republiki Litewskiej, w tym z Traktatu polsko-litewskiego z 1994 roku.

Znaczenie szkoły dla polskiej społeczności

Szkoła ta od wielu lat odgrywa kluczową rolę w kształceniu kolejnych pokoleń Polaków na Litwie. Jest miejscem, w którym młodzież może uczyć się w ojczystym języku, pielęgnować tradycje oraz zachowywać polską tożsamość narodową. Jej likwidacja stanowiłaby poważny cios wymierzony w polską społeczność w tym regionie.

To z tej szkoły wywodzi się Zespół Pieśni i Tańca „Strumyk”, który od prawie 40 lat działa przy gimnazjum. Zespół ten jest jednym z najpiękniejszych symboli żywej polskości na Wileńszczyźnie. Tworzą go dzieci i młodzież z polskich rodzin, które z dumą kultywują tradycje swoich przodków.

Zespół „Strumyk” od lat reprezentuje Polaków na Litwie i w Polsce, m.in. dając piękny występ podczas tegorocznego Marszu Niepodległości. Likwidacja szkoły oznaczałaby również zagrożenie dla działalności zespołu, który od dekad przekazuje tradycję, muzykę i polską tożsamość kolejnym pokoleniom.

Niepokojący kontekst decyzji

Zgodnie z informacjami podanymi przez media, decyzja o likwidacji szkoły zapadła pomimo ponad dwuletnich protestów rodziców i społeczności lokalnej. Rozumiemy, że Republika Litewska, tak jak Polska i inne państwa regionu, zmaga się z niżem demograficznym i ma prawo do reformy swojego systemu oświaty. Reforma ta nie może jednak prowadzić do osłabienia instytucji, które stanowią fundament życia narodowego polskiej społeczności. 

Rejon trocki jest złożony z obszarów należących przed 1939 r. zarówno do II Rzeczpospolitej, jak i do Republiki Litewskiej. Dlatego w jego wschodniej części Polacy stanowią większą część mieszkańców, natomiast na reszcie obszaru rejonu dominują Litwini. W efekcie, zgodnie z danymi ostatniego spisu ludności, 8 823 Polaków stanowi 27,53% mieszkańców rejonu. Niezbędna jest więc ochrona placówek polskiej mniejszości narodowej, zwłaszcza tych o tak wielkim znaczeniu jak Gimnazjum im. Longina Komołowskiego w Połukniu.

W tym roku władze rejonu doprowadziły już do likwidacji innej placówki z polskim językiem nauczania – Szkoły Podstawowej im. Andrzeja Stelmachowskiego w Starych Trokach. Także w jej przypadku rodzice protestowali i próbowali sądownie powstrzymać likwidację.

Dlatego niezwłocznie wzywamy Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP do:

• Pilnej interwencji dyplomatycznej wobec władz Republiki Litewskiej w celu zatrzymania procesu likwidacji szkoły.

• Wypracowania mechanizmów wsparcia dla Gimnazjum im. Longina Komołowskiego oraz zespołu „Strumyk”, aby zagwarantować im możliwość dalszej działalności.

• Publicznego przedstawienia stanowiska rządu RP w obronie polskiej mniejszości na Litwie.

• Zorganizowania dialogu z rodzicami, nauczycielami i przedstawicielami społeczności polskiej z Połuknia, tak aby ich głos został w pełni wysłuchany.

Polska szkoła na Litwie to nie tylko budynek. To miejsce, w którym od pokoleń bije serce polskiej kultury na Wileńszczyźnie. Jej zamknięcie oznaczałoby rozbicie żywej wspólnoty, utratę ośrodka edukacyjnego, a także zagrożenie dla działalności zespołu, który od dziesięcioleci niesie tradycję i dumę z polskiej tożsamości.

Nie możemy pozwolić, aby na Litwie kolejne polskie instytucje znikały z mapy. Polacy na Kresach muszą mieć pewność, że państwo polskie stoi po ich stronie i walczy o ich prawa.